Nr lekcji

Temat lekcji

Treści nauczania

Główne cele lekcji w postaci wymagań edukacyjnych. Uczeń:

Zapis w nowej podstawie programowej

Zapoznanie z BHP, PZO oraz treściami i wymaganiami edukacyjnymi z geografii

I. Współrzędne geograficzne

Czym są współrzędne geograficzne?

• cechy południków i równoleżników

• podział kuli ziemskiej na półkulę wschodnią i półkulę zachodnią

• podział kuli ziemskiej na półkulę północną i półkulę południową

• długość geograficzna i szerokość geograficzna, współrzędne geograficzne

• położenie geograficzne wybranych punktów na globusie i mapie

• zastosowanie GPS do wyznaczania współrzędnych geograficznych

• wymienia cechy południków i równoleżników • wskazuje na globusie południki i równoleżniki

• wskazuje południk 0°, półkulę wschodnią i półkulę zachodnią

• wskazuje równik, półkulę północną i półkulę południową

• wyjaśnia znaczenie terminów: współrzędne geograficzne, długość geograficzna i szerokość geograficzna

• podaje symbole oznaczające kierunki geograficzne

• podaje zakres wartości długości geograficznej i szerokości geograficznej

• odczytuje szerokość geograficzną i długość geograficzną wybranych punktów na globusie i mapie

• wyznacza współrzędne geograficzne punktu, w którym się znajduje, za pomocą aplikacji obsługującej mapy w smartfonie lub w komputerze

VI.1

VI.2

VI.3

Współrzędne geograficzne –  ćwiczenia

• lokalizowanie miejsc na powierzchni Ziemi za pomocą współrzędnych

geograficznych

• rozciągłość południkowa i rozciągłość

równoleżnikowa

• określa położenie matematyczno –

- geograficzne punktów i obszarów na mapach świata i Europy sporządzonych w różnych skalach

• wyznacza współrzędne geograficzne na podstawie mapy drogowej

• odszukuje obiekty na mapie na podstawie podanych współrzędnych geograficznych

• wyjaśnia znaczenie terminów: rozciągłość

południkowa, rozciągłość równoleżnikowa

• oblicza rozciągłość południkową i rozciągłość

równoleżnikową wybranych obszarów na Ziemi

• wyznacza w terenie współrzędne geograficzne dowolnych punktów za pomocą mapy i GPS

VI.1

VI.2

VI.3

Współrzędne geograficzne – praca klasowa                                                                                   

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VI.1

VI.2

VI.3                                                             

II. Ruchy Ziemi

Ziemia

w Układzie

Słonecznym

• budowa Układu Słonecznego

• rodzaje ciał niebieskich w Układzie Słonecznym

• opisuje budowę Układu Słonecznego

• wyjaśnia znaczenie terminów: gwiazda, planeta, planetoida, meteor, meteoryt, kometa

• podaje różnicę między gwiazdą a planetą

• rozpoznaje rodzaje ciał niebieskich przedstawionych na ilustracji i podaje ich nazwy

V

Ruch obrotowy

Ziemi

• cechy ruchu obrotowego Ziemi

• następstwa ruchu obrotowego Ziemi:

dzień i noc oraz pozorna wędrówka Słońca po niebie

• pozorna wędrówka Słońca

po niebie w różnych porach roku

• obserwacja pozornej wędrówki Słońca po niebie z użyciem

gnomonu

• związek między ruchem obrotowym Ziemi a występowaniem stref

czasowych

• umowna linia zmiany daty

• wyjaśnia znaczenie terminów: ruch obrotowy Ziemi, doba, górowanie Słońca, wysokość górowania Słońca

• demonstruje ruch obrotowy Ziemi z wykorzystaniem modeli Słońca i Ziemi (globusa)

• podaje cechy ruchu obrotowego Ziemi

• wymienia następstwa ruchu obrotowego Ziemi

• omawia na podstawie ilustracji występowanie dnia i nocy jako głównego następstwa ruchu obrotowego Ziemi

• omawia pozorną wędrówkę Słońca po niebie

na podstawie ilustracji

• omawia wędrówkę Słońca po niebie w różnych porach roku na podstawie ilustracji

• wyjaśnia na podstawie ilustracji zależność między kątem padania promieni słonecznych a długością cienia gnomonu lub cienia drzewa

• wyjaśnia zależność między ruchem obrotowym a różnicą czasu na Ziemi

• omawia przebieg linii zmiany daty

V.1

V.2

V.3

Ruch obiegowy

Ziemi

• cechy ruchu obiegowego

Ziemi

• zmiany oświetlenia Ziemi podczas ruchu obiegowego w pierwszych

dniach astronomicznych pór roku

• zmiany długości dnia i nocy w ciągu roku

• zjawiska dnia polarnego i nocy polarnej

• demonstruje ruch obiegowy Ziemi z wykorzystaniem modeli

• omawia cechy ruchu obiegowego Ziemi

• przedstawia zmiany w oświetleniu Ziemi

w pierwszych dniach astronomicznych pór roku

na podstawie ilustracji

• wyjaśnia, jak się zmienia wysokość górowania Słońca w różnych miejscach na Ziemi

• omawia zmiany długości dnia i nocy w ciągu roku

• wyjaśnia przyczyny występowania dnia polarnego i nocy polarnej

V.4

V.5

Strefy

oświetlenia

Ziemi

• kryteria wyróżniania stref oświetlenia Ziemi i przebieg granic tych stref

• cechy stref oświetlenia Ziemi

• oświetlenie Ziemi a zróżnicowanie klimatu i krajobrazów

• wymienia kryteria wyróżniania stref oświetlenia Ziemi

• wskazuje na mapie i globusie strefy oświetlenia Ziemi oraz przebieg granic tych stref

• charakteryzuje strefy oświetlenia Ziemi

z uwzględnieniem wysokości górowania Słońca, czasu trwania dnia i nocy oraz występowania pór roku

• wykazuje związek między ruchem obiegowym Ziemi a strefami jej oświetlenia oraz strefowym zróżnicowaniem klimatów i krajobrazów na Ziemi na podstawie map

V.6

Ruchy Ziemi –  

- powtórzenie

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

V , V.1, V.2, V.3, V.4, V.5, V.6

Ruchy Ziemi – praca klasowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

V , V.1, V.2, V.3, V.4, V.5, V.6

III. Środowisko przyrodnicze i ludność Europy

Położenie

i ukształtowanie

powierzchni

Europy

• położenie i granice kontynentu europejskiego

• linia brzegowa Europy

• wybrane typy wybrzeży

•ukształtowanie powierzchni Europy

• omawia położenie Europy i przebieg jej granic na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy

• charakteryzuje linię brzegową Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej

• wymienia czynniki decydujące o długości linii brzegowej Europy

• uczeń rozpoznaje przykładowe typy wybrzeży w Europie przedstawione na fotografiach

• opisuje ukształtowanie powierzchni Europy

na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy

• porównuje ukształtowanie powierzchni północnej i południowej oraz wschodniej i zachodniej części Europy

VII.1

VII.3

Wulkany

i trzęsienia

ziemi na Islandii

• budowa płytowa litosfery

• położenie geograficzne Islandii

• położenie Islandii na granicy płyt litosfery

• elementy krajobrazu Islandii: gorące źródła, wulkany

• wpływ budowy geologicznej na

występowanie wulkanów i trzęsień ziemi na Islandii

• obszary występowania trzęsień ziemi i wulkanów na świecie

• skutki wybuchów wulkanów i trzęsień ziemi

• omawia budowę płytową litosfery na podstawie mapy świata

• opisuje położenie geograficzne Islandii na podstawie mapy ogólnogeograficznej świata

• charakteryzuje położenie Islandii na granicy płyt litosfery na podstawie mapy geologicznej świata

• wymienia charakterystyczne elementy krajobrazu Islandii na podstawie fotografii

• wyjaśnia znaczenie terminów: wulkan, magma, erupcja, bazalt

• opisuje warunki występowania gejzerów na Islandii

• wyjaśnia wpływ położenia Islandii na granicy płyt litosfery na występowanie tam wulkanów i trzęsień ziemi

• wymienia przykłady innych obszarów występowania trzęsień ziemi i wulkanów na świecie na podstawie mapy geologicznej i ogólnogeograficznej

• omawia skutki wybuchów wulkanów i trzęsień ziemi na podstawie dodatkowych źródeł informacji

VII.4

Zróżnicowanie

klimatyczne

Europy

• czynniki kształtujące klimat Europy: oświetlenie Ziemi, położenie między

Oceanem Atlantyckim a Azją, prądy morskie, ukształtowanie powierzchni

• strefy klimatyczne oraz typy i odmiany klimatu w Europie

• cechy różnych typów i odmian klimatu Europy

• klimat a roślinność Europy

• wymienia czynniki wpływające na zróżnicowanie klimatyczne Europy

• określa na podstawie mapy, w których strefach oświetlenia Ziemi leży Europa

• przedstawia kryteria wyróżniania stref klimatycznych

• wymienia strefy klimatyczne oraz wybrane typy i odmiany klimatu na podstawie mapy klimatycznej Europy

• podaje różnice między strefami klimatycznymi występującymi w Europie

• omawia cechy różnych typów i odmian klimatu Europy na podstawie klimatogramów

• wskazuje na mapie klimatycznej Europy obszary, na których panują różne typy oraz odmiany klimatu

• omawia strefy klimatyczne oraz charakterystyczną roślinność w Europie na podstawie klimatogramów i fotografii

VII.5

Podział

polityczny

Europy

• liczba państw Europy

• zmiany na mapie politycznej Europy pod koniec XX w.

• przyczyny i skutki integracji europejskiej

• rola Unii Europejskiej w przemianach

społecznych i gospodarczych Europy

• wymienia największe i najmniejsze kraje Europy oraz wskazuje je na mapie politycznej

• wymienia państwa powstałe na przełomie lat 80. i 90. XX w. i wskazuje je na mapie politycznej Europy

• wyjaśnia, w jakim celu powstała Unia Europejska

• przedstawia rolę Unii Europejskiej w przemianach społecznych i gospodarczych Europy

VII.2

Rozmieszczenie

ludności. Starzenie się

społeczeństw.

• czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Europie

• gęstość zaludnienia w Europie

• liczba ludności Europy na tle liczby ludności świata

• zmiany liczby ludności Europy

• struktura wieku i płci ludności Europy

• piramidy wieku i płci społeczeństwa młodego i społeczeństwa starzejącego się w Europie

• proces starzenia się ludności w Europie i jego konsekwencje

• wymienia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Europie

• charakteryzuje zróżnicowanie rozmieszczenia

ludności w Europie

• omawia gęstość zaludnienia w Europie na podstawie mapy

• porównuje liczbę ludności Europy z liczbą ludności pozostałych kontynentów na podstawie wykresu

• przedstawia zmiany liczby ludności Europy

• analizuje strukturę ludności na podstawie

przykładowej piramidy wieku i płci

• porównuje piramidy wieku i płci społeczeństwa młodego i społeczeństwa starzejącego się w Europie

• analizuje przyczyny i konsekwencje starzenia się społeczeństw w Europie

VII.6

VII.7

Zróżnicowanie

ludności Europy.

Migracje.

• przyczyny migracji ludności w Europie

• kraje imigracyjne i emigracyjne w Europie

• skutki migracji w Europie

• grupy narodowościowe i językowe w krajach Europy

• przyczyny zróżnicowania

Narodowościowego i językowego ludności Europy

• zróżnicowanie religijne i kulturowe Europy oraz jego skutki

• wyjaśnia przyczyny migracji ludności w Europie

• wymienia kraje imigracyjne i emigracyjne w Europie

• omawia przyczyny nielegalnej migracji do Europy

• ocenia skutki migracji w Europie

• wymienia grupy narodowościowe i językowe

w Europie

• przedstawia przyczyny zróżnicowania

narodowościowego i językowego ludności Europy

• omawia zróżnicowanie kulturowe i religijne Europy

• przedstawia skutki zróżnicowania kulturowego i religijnego ludności Europy

VII.8

Wielkie miasta

Europy: Paryż

i Londyn.

• krajobraz wielkomiejski

• największe miasta Europy

i świata

• warunki życia w mieście

• podobieństwa i różnice między największymi miastami Europy –

Londynem i Paryżem

• znaczenie Londynu i Paryża na świecie

• wymienia cechy krajobrazu wielkomiejskiego

• porównuje miasta Europy z miastami świata

na podstawie wykresów

• przedstawia zalety i wady życia w mieście

• wskazuje podobieństwa i różnice między

największymi miastami Europy – Londynem

i Paryżem – na podstawie map

• charakteryzuje rolę Londynu i Paryża w światowej gospodarce, polityce i kulturze oraz wymienia funkcje tych miast

VII.9

Środowisko przyrodnicze i ludność Europy –

- powtórzenie

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VII.1, VII.2, VII.3, VII.4, VII.5, VII.6,

VII.7, VII.8, VII.9

Środowisko przyrodnicze i ludność Europy –

- praca klasowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VII.1, VII.2, VII.3, VII.4, VII.5, VII.6,

VII.7, VII.8, VII.9

IV. Gospodarka Europy

Rolnictwo

Danii i Węgier

• zadania i funkcje rolnictwa

• warunki przyrodnicze

i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa

w Europie

• cechy środowiska przyrodniczego Danii i Węgier wpływające

na rozwój rolnictwa

• struktura użytkowania ziemi w Danii

i na Węgrzech

• struktura upraw i hodowli w Danii i na Węgrzech

• porównanie rolnictwa Danii i Węgier

• przedstawia zadania i funkcje rolnictwa jako ważnego sektora gospodarki w Europie

• wymienia warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Europie

• porównuje sprzyjające rozwojowi rolnictwa

cechy środowiska przyrodniczego Danii i Węgier na podstawie mapy

• omawia strukturę upraw i hodowli zwierząt w Danii i na Węgrzech na podstawie wykresów i map tematycznych

• porównuje cechy rolnictwa Danii i Węgier

z uwzględnieniem wydajności rolnictwa

na podstawie danych statystycznych

VII.10

Przemysł

i usługi

we Francji

• zadania i funkcje przemysłu

• działy przetwórstwa przemysłowego

• czynniki rozwoju przemysłu we Francji

• nowoczesny przemysł we Francji i technopolie

• francuskie wyroby przemysłowe

• nowoczesne usługi we Francji

• struktura zatrudnienia we Francji według sektorów gospodarki

oraz struktura PKB Francji

• wymienia przykłady produktów wytwarzanych w różnych działach przetwórstwa przemysłowego

• omawia zadania i funkcje przemysłu jako sektora gospodarki

• przedstawia główne działy przetwórstwa

przemysłowego we Francji na podstawie diagramu kołowego

• omawia czynniki rozwoju przemysłu we Francji

• wskazuje na mapie Francji największe technopolie

• wymienia przykłady działów nowoczesnego

przemysłu we Francji

• omawia znaczenie nowoczesnego przemysłu

we Francji

• wymienia znane i cenione na świecie francuskie wyroby przemysłowe

• omawia znaczenie nowoczesnych usług we Francji

• przedstawia strukturę zatrudnienia we Francji

według sektorów gospodarki i strukturę PKB Francji na podstawie diagramów kołowych

VII.12

Energetyka

w Europie

• odnawialne i nieodnawialne

źródła energii

• związek między cechami środowiska

przyrodniczego wybranych krajów

Europy a wykorzystaniem różnych źródeł energii

• struktura produkcji energii

elektrycznej w wybranych krajach Europy

• rodzaje elektrowni

• zalety i wady różnych rodzajów elektrowni

• odnawialne źródła energii w Europie

• zmiany w stopniu wykorzystania

źródeł energii w Europie w XX i XXI w.

• podaje przykłady odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii

• wymienia czynniki wpływające na strukturę produkcji energii w Europie

• omawia wpływ środowiska przyrodniczego

wybranych krajów Europy na wykorzystanie różnych źródeł energii

• omawia strukturę produkcji energii w wybranych krajach Europy na podstawie diagramów kołowych

• wymienia rodzajów elektrowni

• przedstawia zalety i wady różnych rodzajów

elektrowni

• omawia zmiany w stopniu wykorzystania źródeł energii w Unii Europejskiej w XX

i XXI w. na podstawie wykresu

VII.11

Turystyka

w Europie

Południowej

• walory przyrodnicze i walory kulturowe Europy Południowej

• infrastruktura turystyczna krajów

śródziemnomorskich

• atrakcje turystyczne w wybranych krajach Europy Południowej

• rola turystyki w gospodarce krajów

Europy Południowej

• omawia walory przyrodnicze i walory kulturowe Europy Południowej na podstawie mapy ogólnogeograficznej i fotografii

• wymienia elementy infrastruktury

turystycznej w krajach śródziemnomorskich

na podstawie fotografii

• wymienia atrakcje turystyczne w wybranych krajach Europy Południowej na podstawie mapy tematycznej i fotografii

• omawia znaczenie turystyki dla krajów

śródziemnomorskich z wykorzystaniem wykresów dotyczących liczby turystów i wysokości przychodów z turystyki

VII.13

Gospodarka Europy –

- powtórzenie

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VII.10, VII.11, VII.12, VII.13

Gospodarka  Europy –

- praca klasowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VII.10, VII.11, VII.12, VII.13

V. Sąsiedzi Polski

Zmiany

w przemyśle Niemiec

• rola przemysłu w niemieckiej gospodarce

• zmiany zachodzące w przemyśle

w Niemczech od lat 60. XX w.

• restrukturyzacja przemysłu w Nadrenii Północnej-Westfalii

• nowoczesne przetwórstwo

przemysłowe

• działalność sektora kreatywnego w Nadrenii Północnej-Westfalii

• omawia rolę i znaczenie przemysłu w niemieckiej gospodarce

• analizuje strukturę zatrudnienia w przemyśle

w Niemczech

• omawia przyczyny zmian zapoczątkowanych

w przemyśle w Niemczech w latach 60. XX w.

• przedstawia główne kierunki zmian w przemyśle w Nadrenii Północnej-Westfalii na podstawie mapy i fotografii

• charakteryzuje nowoczesne przetwórstwo

przemysłowe w Nadrenii Północnej-Westfalii

na podstawie mapy

• wyjaśnia, czym jest sektor kreatywny i jakie jest jego znaczenie w Nadrenii Północnej-

- Westfalii

VIII.1

Turystyczne

atrakcje Czech

i Słowacji

• środowisko przyrodnicze

Czech i Słowacji

• walory przyrodnicze i kulturowe Czech i Słowacji

• znaczenie turystyki w Czechach i na Słowacji

• obiekty z Listy światowego

dziedzictwa UNESCO znajdujące się w Czechach i na Słowacji

• charakteryzuje środowisko przyrodnicze Czech i Słowacji na podstawie mapy ogólnogeograficznej

• wymienia podobieństwa i różnice

między środowiskiem przyrodniczym Czech

a środowiskiem przyrodniczym Słowacji

• wymienia walory przyrodnicze i kulturowe Czech i Słowacji

• omawia znaczenie turystyki aktywnej na Słowacji

• wymienia przykładowe obiekty z Listy światowego dziedzictwa UNESCO znajdujące się w Czechach i na Słowacji

• uzasadnia, że Czechy i Słowacja to kraje atrakcyjne pod względem turystycznym

VIII.3

Dziedzictwo

przyrodnicze

i kulturowe

Litwy i Białorusi

• środowisko przyrodnicze Litwy i Białorusi

• czynniki wpływające na atrakcyjność

turystyczną Litwy i Białorusi

• atrakcje turystyczne Litwy i Białorusi

• charakteryzuje środowisko przyrodniczego Litwy i Białorusi na podstawie map ogólnogeograficznych

• porównuje walory przyrodnicze Litwy i Białorusi na podstawie map i fotografii

• przedstawia atrakcje turystyczne Litwy i Białorusi na podstawie mapy i fotografii

• korzystając z mapy, projektuje wycieczkę na Litwę i Białoruś

VIII.2

Współczesne

Problemy Ukrainy

• warunki naturalne Ukrainy

• surowce mineralne Ukrainy

• gospodarka Ukrainy

• konflikty na Ukrainie i ich

konsekwencje

• problemy ludności na Ukrainie

• omawia warunki naturalne Ukrainy na podstawie mapy ogólnogeograficznej

• wymienia cechy środowiska przyrodniczego Ukrainy sprzyjające rozwojowi gospodarki

• wymienia surowce mineralne Ukrainy na podstawie mapy

• podaje przyczyny konfliktów na Ukrainie

• wskazuje na mapie obszary, nad którymi Ukraina utraciła kontrolę

• podaje konsekwencje gospodarcze konfliktów

na Ukrainie

• omawia przyczyny zmian liczby ludności Ukrainy

VIII.4

Zróżnicowanie

przyrodnicze

i gospodarcze

Rosji

• środowisko przyrodnicze Rosji

• surowce mineralne i okręgi przemysłowe Rosji

• znaczenie przemysłu w gospodarce Rosji

• rolnictwo i usługi w Rosji

• wpływ konfliktów na Ukrainie na Rosję

• omawia cechy charakterystyczne środowiska

przyrodniczego Rosji na podstawie mapy

ogólnogeograficznej

• wymienia największe krainy geograficzne Rosji

• wskazuje miejsca występowania najważniejszych surowców mineralnych oraz największe okręgi przemysłowe na mapie gospodarczej Rosji

• charakteryzuje czynniki decydujące o lokalizacji największych okręgów przemysłowych Rosji na podstawie mapy

• omawia znaczenie przemysłu dla gospodarki Rosji

• omawia cechy rolnictwa Rosji

• wymienia główne uprawy na podstawie mapy

gospodarki Rosji

• omawia rolę usług w Rosji

• przedstawia wpływ konfliktów na Ukrainie na Rosję

VIII.5

Relacje Polski

z sąsiadami

• stosunki Polski z sąsiadami

• przykłady współpracy Polski z sąsiadami

• znaczenie euroregionów

• opisuje stosunki Polski z Rosją, Niemcami oraz innym wybranym sąsiednim krajem

• wymienia przykłady współpracy Polski z sąsiadami

• wymienia wybrane euroregiony i wskazuje

je na mapie

• omawia znaczenie euroregionów i ich wspólne działania dla rozwoju gospodarki, turystyki i kultury na obszarach przygranicznych

VIII.6

VIII.7

Sąsiedzi Polski –

- powtórzenie

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VIII.1, VIII.2, VIII.3, VIII.4, VIII.5, VIII.6, VIII.7

Sąsiedzi Polski –

- praca klasowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

VIII.1, VIII.2, VIII.3, VIII.4, VIII.5, VIII.6, VIII.7